Je kansen op de arbeidsmarkt vergroten? Employability, your partner in crime!

Of je nu net je eerste stappen op de arbeidsmarkt zet, onlangs ontslagen bent of op zoek bent naar een nieuwe uitdaging in je carrière, dezelfde vraag zal zich voordoen: ‘Hoe kan ik mijn kansen op het vinden van een job vergroten?!’. Theoretisch is het antwoord op deze vraag vrij simpel: vergroot je employability! Dit roept waarschijnlijk twee vragen bij je op. Ten eerste: “Empl … wat?” Een begrijpelijke vraag, we komen hier zo op terug. Ten tweede: “Hoe kun je dit succesvol aanpakken?” Ook deze vraag wordt in dit artikel beantwoord, aangezien we hands-on tips & tricks geven om je employability te vergroten en zo de kans op het krijgen van je droomjob te verhogen!

Empl… wat?!
Terugkomend op je eerste vraag: ‘Wat is employability precies?’. Employability verwijst naar de kans van een individu om een baan te vinden op de interne of externe arbeidsmarkt (Forrier & Sels, 2003). Iemand die zeer employable is, heeft dus een grote kans op het vinden van een nieuwe job, zowel binnen de huidige organisatie als bij een nieuwe werkgever. Focussen op je employability is een sterke troef op de arbeidsmarkt, zowel voor mensen die actief op zoek zijn naar een nieuwe job als voor mensen die proactief willen investeren in hun toekomstige loopbaan.

Vier ingrediënten in je employability rugzak
Welke acties kun je ondernemen om je employability te vergroten? Laten we het even visueel maken. Je employability moet je zien als een rugzak die je bij je draagt in je zoektocht naar een nieuwe job.

Met andere woorden, deze rugzak is jouw bewegingskapitaal: jouw individuele set van persoonlijke sterktes in de vorm van kennis, vaardigheden en attitudes. Hoe rijker de inhoud van deze rugzak, hoe groter je kans op het vinden en krijgen van je droomjob. Welke kennis, vaardigheden en attitudes zijn onmisbaar in je rugzak?

Samenvattend kunnen we vier troeven onderscheiden: je sociaal kapitaal, menselijk kapitaal, zelfbewustzijn en aanpassingsvermogen. Investeren in deze vier elementen vergroot je kansen op het vinden van een job aanzienlijk! Laten we elk van deze vier troeven eens nader bekijken.

• Sociaal kapitaal

Sociaal kapitaal weerspiegelt de waarde van sociale netwerken bij het vormgeven van je carrière. Dit gaat over de kracht van het ontwikkelen van een algemene netwerkhouding: tijd en moeite investeren in het opbouwen van een sterk persoonlijk en professioneel netwerk. In de loopbaanliteratuur wordt dit omschreven als ‘knowing whom’-competenties: weten welke mensen je kunnen helpen om je loopbaandoelen te bereiken. Welke (zakelijke) connecties kunnen je sociaal kapitaal versterken? Hierbij is het belangrijk om zowel in sterke als in zwakke banden te investeren.

Sterke banden zijn mensen met wie je lang hebt samengewerkt, met wie je een sterke emotionele band hebt opgebouwd en die je vertrouwt, bijvoorbeeld ex-collega’s, een mentor of een begeleider. Deze sterke banden kunnen van grote waarde zijn in je toekomstige carrière. Het is bijvoorbeeld niet ongebruikelijk dat bedrijven voormalige werknemers benaderen nadat ze elders ervaring hebben opgedaan, zogenaamde re-hires. Het is daarom handig om goede contacten te onderhouden met je voormalige werkgever en collega’s.

Minstens even belangrijk is inzetten op zwakke banden. Dit zijn kennissen die je in je privé- en beroepsleven hebt leren kennen, bijvoorbeeld mede-alumni, je professionele netwerk op LinkedIn of medeleden van een beroepsvereniging waarbij je bent aangesloten. Het zijn deze zwakke banden die bruggen bouwen tussen verschillende sociale groepen en zo leiden tot de meest bruikbare informatie in je zoektocht naar een nieuwe job. Bedrijven maken bijvoorbeeld hun vacatures eerst bekend aan hun eigen personeel, met de bedoeling dat die eerst hun persoonlijke netwerk aanspreken. Wanneer je tot het professionele netwerk van deze medewerkers behoort, kun je op de hoogte blijven van interessante vacatures voordat het grote publiek erop kan solliciteren. Klinkt interessant, niet?

Kortom, hoe sterker je professionele netwerk, hoe sterker je sociaal kapitaal en hoe groter je kans op het vinden van een job.

• Menselijk kapitaal

Menselijk kapitaal omvat de kennis, vaardigheden en capaciteiten van individuen die een  invloed hebben op hun carrièremogelijkheden. Dit zijn je ‘knowing-how’-competenties: ‘Heb je de capaciteiten om aan de prestatieverwachtingen van een bepaald beroep te voldoen?’. Waarschijnlijk heb je tijdens je loopbaan al een aantal eerste stappen gezet in het versterken van je menselijk kapitaal, bijvoorbeeld door je studie, eerdere stages of werkervaringen. Hoe dan ook is het verfijnen van je menselijk kapitaal een punt dat nooit van je takenlijst mag worden geschrapt. Als je je employability en daarmee je kansen op de arbeidsmarkt wil vergroten, moet je tijd investeren in het versterken van de volgende competenties:

1. Job-specifieke competenties: Deze kennis en vaardigheden kunnen slechts in één specifieke functie worden gebruikt en kunnen daarom niet worden overgedragen naar andere functies en contexten, bijvoorbeeld kennis van bedrijfsspecifieke procedures. We besteden dagelijks veel tijd aan het ontwikkelen van deze competenties om ervoor te zorgen dat we goed presteren in onze huidige functie. Een mogelijke valkuil is echter dat je kennis en vaardigheden zo functie- en bedrijfsspecifiek worden dat je vast komt te zitten in je huidige job.
2. Generieke competenties: Om je kansen op de interne en externe arbeidsmarkt te vergroten, is het belangrijk om ook aandacht te besteden aan het ontwikkelen van je generieke competenties. Dit zijn competenties die niet gerelateerd zijn aan een specifieke context en daardoor makkelijker overdraagbaar zijn naar andere werkomgevingen. Enkele voorbeelden van generieke competenties zijn soft skills, taalvaardigheden en brede kennis van belangrijke theorieën en concepten binnen je vakgebied. Het zijn deze vaardigheden die je profiel aantrekkelijk maken voor een breed scala aan functies en werkgevers.
3. Loopbaancompetenties: Een laatste categorie competenties die je kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk zullen vergroten, zijn loopbaancompetenties. We onderscheiden drie groepen. Ten eerste reflectieve loopbaancompetenties. Deze competenties geven antwoord op vragen als: ‘Wat zijn mijn sterke en zwakke punten?’, ‘Wat drijft mij in een job?’ en ‘Wat zijn mijn toekomstige ambities?’. Een tweede categorie zijn je communicatieve loopbaancompetenties. Deze competenties zorgen ervoor dat je anderen kunt informeren over wie je bent en waar je voor staat. Dit omvat zelfprofilering (hoe stel ik mezelf voor en pitch ik mijn sterke punten) en netwerkvaardigheden (hoe bouw en gebruik ik een professioneel netwerk). Last but not least: gedragsmatige loopbaancompetenties. Denk hierbij aan werkverkenning (zoeken welke vacatures op de arbeidsmarkt passen bij jouw unieke profiel) en loopbaanmanagement (het ontwikkelen en uitvoeren van een actieplan om je toekomstige loopbaandoelen te realiseren).

Probeer tot slot je horizon te verbreden door op zoek te gaan naar formele of informele leermogelijkheden die je generieke en loopbaancompetenties versterken. Geloof ons, de arbeidsmarkt zal je met open armen ontvangen!

• Zelfbewustzijn

Een derde troef die niet mag ontbreken in je employability rugzak is zelfbewustzijn. Mensen die zelfbewust zijn, zijn zich bewust van hun sterke en zwakke punten, doelen, waarden, overtuigingen en wie ze willen worden. Om je zelfbewustzijn te vergroten, moet je de volgende twee vragen beantwoorden:

1. Wie ben ik? Wil je je kansen op het vinden van een job vergroten? Dan is het belangrijk om te weten wie je bent en waar je voor staat. Wat zijn je unieke talenten en interesses, wat drijft je in je carrière, op welke gebieden kun je nog groeien?
2. Wie wil ik worden? Om je kansen op het vinden van een toekomstige job te vergroten, is het ook belangrijk om duidelijk te weten naar wat voor soort job en organisatie je op zoek bent. Welke functies passen bij jouw individuele vaardigheden en interesses? Ben jij iemand die het goed doet in een start-up omgeving of ga je liever voor de vaste loopbaanpaden en procedures die een grotere organisatie te bieden heeft? Wanneer ervaar jij je toekomstige carrière als een succes? Is het een hoog salarispakket, een goede balans tussen werk en privé of het vermogen om expertise te ontwikkelen binnen je functiedomein dat je dat succesgevoel geeft? Dit zijn belangrijke maar lastige vragen die tijd en aandacht vergen.

Samengevat dient zelfbewustzijn als een ‘intern loopbaankompas’. Het zet je aan het denken over je vroegere en huidige carrière en geeft je richting bij het identificeren van toekomstige carrièremogelijkheden. Zelfbewustzijn is een sterke troef op de arbeidsmarkt. Weten waar je voor staat en dit op een goede manier kunnen communiceren naar de buitenwereld (via een sterk cv, een duidelijk LinkedIn-profiel, een overtuigend sollicitatiegesprek, …) zal je kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk vergroten.

• Aanpassingsvermogen

Een vierde en laatste troef die je employability zal helpen vergroten, is het versterken van je aanpassingsvermogen. Dit verwijst naar de bereidheid en het vermogen om je gedrag, gevoelens en gedachten te veranderen als reactie op omgevingseisen. Een aanpasbare mindset stelt je in staat om te evolueren en stelt je in staat om je sociaal kapitaal, menselijk kapitaal en loopbaanidentiteit aan te passen aan nieuwe omstandigheden. Net zoals een kameleon zich aanpast aan de veranderende oppervlakken in zijn omgeving.

De huidige COVID-19-situatie is een goed voorbeeld van deze omgevingseisen waaraan we ons moeten aanpassen. Door de moeilijke economische omstandigheden waren er minder vacatures op de arbeidsmarkt. Vooral voor jongeren was het het afgelopen jaar niet makkelijk om een ​​baan te vinden. Zij moesten het opnemen tegen een grote pool van ervaren medewerkers die (helaas) door veel ontslagen op de arbeidsmarkt belandden. In een situatie van krappe arbeidsmarkt is het belangrijk om te weten hoe je je gaat aanpassen. Welke opofferingen ben je bijvoorbeeld bereid te doen om een ​​job te vinden? Het kan handig zijn om jezelf de volgende vragen te stellen:

Wat is het minimum nettoloon waarvoor ik een contract wil tekenen? Wat is de maximale tijd die ik aan woon-werkverkeer wil besteden? Ben ik alleen bereid om een contract voor onbepaalde tijd te tekenen of sta ik ook open voor tijdelijke contracten? Aangezien het moeilijk is om een ​​job te vinden, ben ik dan bereid om een ​​job te aanvaarden die onder mijn competentieniveau ligt?…

Het recept om je employability te versterken?

Om het in Piet Huysentruyts woorden te zeggen: ‘Wat hebben we vandaag geleerd?’. Samengevat kunnen we stellen dat het recept voor een sterke employability rugzak uit vier ingrediënten bestaat: je sociaal kapitaal, menselijk kapitaal, zelfbewustzijn en aanpassingsvermogen. Door tijd en moeite te investeren in het versterken van deze vier employability troeven vergroot je je kansen op het vinden van een job op de interne en externe arbeidsmarkt aanzienlijk!

Natuurlijk willen we je niet zonder tools het werkveld in sturen. Ons online coachingplatform myCareerCompanion kan een handig hulpmiddel zijn bij het verrijken van je employability rugzak. Via het onderdeel myCareerCompass krijg je bijvoorbeeld inzicht in je kerntalenten, interesses, loopbaandrijfveren, randvoorwaarden en bedrijfsculturen waarin je tot bloei komt. Klinkt als een ideale eerste stap om je zelfbewustzijn te versterken, nietwaar? Op het gedeelte myCourses van het platform verschijnt voortdurend nieuwe input die nuttig kan zijn bij het verfijnen van je andere drie troeven. Wat dacht je bijvoorbeeld van een cursus netwerken of LinkedIn om je sociaal kapitaal een boost te geven? Of je nu informatie inwint over tips & tricks om te scoren op een (digitaal) sollicitatiegesprek of over het schrijven van een sterk cv, je menselijk kapitaal zal het geweldig vinden. Check it out yourself!